Zonder mortel bouwmethode
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een bouwmethode waarbij bouwmaterialen, zoals stenen of blokken, zonder bindmiddel zoals mortel of lijm op elkaar worden gestapeld, waarbij de stabiliteit afhangt van de onderlinge pasvorm, zwaartekracht of mechanische verankering.
Omschrijving
De bouwmethode zonder mortel, ook wel 'droogstapelen' of 'droogstapelwerk' genoemd, is een techniek waarbij elementen zoals stenen, blokken of andere materialen 'droog' op elkaar worden geplaatst zonder gebruik te maken van traditionele mortel of lijm als bindmiddel. Deze methode is zowel een traditionele als een moderne techniek. Bij traditioneel droogstapelen, zoals bij historische stapelmuren, wordt de stabiliteit voornamelijk bereikt door de zorgvuldige selectie en plaatsing van de stenen, waarbij de zwaartekracht en onderlinge wrijving een belangrijke rol spelen. Moderne toepassingen maken vaak gebruik van speciaal ontworpen blokken met in elkaar grijpende vormen (interlocking blocks) of systemen met mechanische hulpstukken, zoals roestvrijstalen clips of kunststof elementen, om de elementen bij elkaar te houden en stabiliteit te garanderen. Deze aanpak vereist vaak nauwkeurige maatvoering van de bouwmaterialen.
Toepassingen en materialen
De zonder mortel bouwmethode wordt voor diverse constructies toegepast. Traditioneel is de techniek bekend van stapelmuren, die dienen als erfafscheidingen, terreinafscheidingen of keermuren. In moderne bouw worden droogstapelsystemen toegepast voor gevels, waarbij speciale bakstenen of blokken worden gebruikt die zonder mortel verwerkt kunnen worden. Ook voor de aanleg van tuinen, zoals muurtjes en borders, worden vaak stapelblokken gebruikt die droog gestapeld kunnen worden. Er zijn diverse materialen geschikt voor deze bouwmethode, waaronder natuursteen voor traditionele muren en speciaal gevormde bakstenen, betonblokken, of blokken gemaakt van gerecycled plastic voor moderne toepassingen. Bij sommige systemen, zoals metselstenen met holle kanalen, kunnen deze na het stapelen gevuld en gewapend worden met beton voor extra stevigheid.
Voordelen
Een belangrijk voordeel van bouwen zonder mortel is de circulariteit en duurzaamheid. Materialen kunnen vaak eenvoudig worden gedemonteerd en hergebruikt, wat materiaalverlies voorkomt. Deze bouwmethode kan bijdragen aan een lagere CO2-uitstoot doordat er geen energie-intensieve mortelproductie nodig is. Bovendien kan het bouwproces sneller verlopen doordat er geen droogtijd voor mortel nodig is. Sommige moderne systemen vereisen minder specifieke vaktechnische kennis voor de verwerking.
Vergelijkbare termen
Droogstapelen
Gebruikte bronnen: